
By Rakoon - Own work, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=87275522 / @UOKiKgovPL - X
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył łącznie
ponad 24 mln zł
kary na spółki
iGenius
oraz
International Markets Live.
Spółkom zarzucono prowadzenie zakazanych prawem systemów promocyjnych typu piramida, w których korzyści uzależnione są przede wszystkim od angażowania kolejnych osób, a nie sprzedaży lub konsumpcji produktów.
Jak podkreślono w komunikacie, tego typu systemy a pierwszy rzut oka przypominają firmy działające w formule marketingu wielopoziomowego (MLM), który - co do zasady - jest legalny. W odróżnieniu od MLM, w przypadku systemów promocyjnych typu piramida
możliwość otrzymania korzyści materialnych jest uzależniona głównie od wprowadzenia nowych osób do systemu
.
Zgodnie z ustaleniami UOKiK, właśnie w taki sposób działały zarejestrowane w USA firmy iGenius oraz International Markets Live. Choć firmy te deklarują, że prowadzą działalność edukacyjną, w ocenie Urzędu model ich funkcjonowania spełnia określoną w przepisach definicję zabronionych systemów promocyjnych typu piramida, w których
uczestnicy wynagradzani są głównie za rekrutację kolejnych osób
, a nie za sprzedaż produktów.
Systemy te są zakazane na gruncie prawa polskiego oraz unijnego z tego względu, że
niosą za sobą duże ryzyko strat finansowych
dla konsumentów. W takim systemie
niezbędne jest utrzymanie stałego dopływu nowych członków
i ich wpłat, co w dłuższej perspektywie nie jest możliwe. Kiedy system upada, konsumenci tracą pieniądze.
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył kary w wysokości ponad
14,6 mln zł
na iGenius oraz blisko
9,5 mln zł
na International Markets Live. Pierwsza z firm jest zarejestrowana w Stanach Zjednoczonych i oferuje szkolenia online z inwestowania przez internet, które można nabyć za pośrednictwem przeznaczonej do tego platformy internetowej.
"W zamian za jednorazową opłatę w wysokości od niespełna 100 dolarów do około 1500 dolarów internauci otrzymują miesięczny dostęp do wybranych treści. Jednocześnie
są zachęcani, by dołączyć do programu partnerskiego promującego platformę
, w którym po opłaceniu stałego abonamentu za dostęp do platformy, będą mogli otrzymać wynagrodzenie za rekrutowanie kolejnych członków" - czytamy w komunikacie.
UOKiK podkreślił, że w przekazach promotorów iGenius dominowała narracja, że
dzięki platformie każdy może zostać milionerem
i w mgnieniu oka zmienić swoje życie. Dodatkową presję wzbudzały
zdjęcia oraz relacje z egzotycznych podróży
, a także
opowieści o wystawnym życiu
. To charakterystyczne dla systemów promocyjnych typu piramida, które kuszą członków atrakcyjnym wynagrodzeniem za rekrutację kolejnych osób oraz budowanie struktury sprzedażowej.
Spółka International Markets Live również ma swoją siedzibę w Stanach Zjednoczonych. Jest właścicielem platformy, za pośrednictwem której sprzedawano
produkty cyfrowe i usługi edukacyjne
z zakresu rynków finansowych, kryptowalut oraz e-commerce. Można było je nabyć w ramach
miesięcznych dostępów do pakietów
, zwanych akademiami.
"W celu promocji swojej działalności
International Markets Live prowadziła program partnerski
. Aby do niego wejść, w momencie rejestracji należało zaakceptować warunki określone w umowie Niezależnego Przedsiębiorcy (IBO od Independent Business Owner), uiścić opłatę początkową oraz dokonywać comiesięcznych wpłat w tej samej wysokości. IBO otrzymywał prowizje w oparciu o skuteczną sprzedaż produktów i usług IML dokonywaną osobiście lub przez partnerów, których zwerbował do struktury sprzedaży" - opisuje UOKiK, wskazując, że korzyści z udziału w programie były uzależnione przede wszystkim od wprowadzenia nowych członków.
UOKiK ostrzega, że
w Polsce zakazane jest nie tylko założenie i prowadzenie systemu promocyjnego typu piramida, ale również jego propagowanie
. Przed rozpoczęciem działalności marketingowej, należy zweryfikować, czy dany model biznesowy jest legalny, a także sprawdzić, czy podmiot figuruje na listach ostrzeżeń UOKiK, Rzecznika Finansowego oraz Komisji Nadzoru Finansowego.
Jeżeli danej firmy nie ma na listach ostrzeżeń, nadal należy zachować czujność, gdyż
nieuczciwi przedsiębiorcy działają szybko
, często zmieniając nazwę lub tworząc nowe podmioty. Trzeba więc zadawać wnikliwe pytania i dokładnie analizować, co jest wartością danej usługi, a także unikać ofert, w których zależą od rekrutacji. Powinno się także kierować się zdrowym rozsądkiem i nie wierzyć w szybki, łatwy zarobek.