Z okazji Dnia Dziecka Fundacja GrowSPACE opublikowała wyniki kontroli przeprowadzonej we wszystkich
kuratoriach oświaty w Polsce
. W jej toku aktywiści sprawdzali, jak placówki te realizują
działania na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
. Okazało się, że aż 9 na 16 kuratoriów nie prowadzi takich działań mimo alarmujących danych dotyczących m.in. prób samobójczych osób małoletnich.
O fatalnych danych dotyczących zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży eksperci alarmują od dawna. W 2022 roku Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, która prowadzi telefon zaufania, odebrała 53 tysięcy telefonów i podjęła 885 interwencji ratujących życie. To najwięcej od początku działalności organizacji.
Alarmujące są też dane dotyczące
samobójstw
. Według danych policji, w ciągu ostatnich pięciu lat o 9% wzrosła liczba osób do 18 roku życia, które popełniły samobójstwo, a liczba prób samobójczych wzrosła aż o 51%. W 2022 roku padł tragiczny rekord prób samobójczych dzieci i młodzieży. W tym czasie życie próbowało sobie odebrać aż 2037 młodych osób, z czego 150 prób zakończyło się zgonem. Te dane są mocno niedoszacowane, ponieważ wiele takich zdarzeń nie jest zgłaszanych do organów ścigania.
Do tego dochodzą
systemowe problemy w ochronie zdrowia
. Ostatnia kontrola NIK tylko w jednym województwie wykazała wiele nieprawidłowości, m.in. przepełnione oddziały w szpitalach psychiatrycznych, braki kadry medycznej czy braki w infrastrukturze.
Fundacja GrowSPACE od dawna apeluje o wprowadzenie "prewencji suicydalnej" do polskich szkół. W ramach swoich działań aktywiści postanowili sprawdzić, jakie działania na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży podejmują
kuratoria oświaty
. Jak tłumaczy fundacja, instytucje te na podstawie prawa oświatowego są m.in. zobowiązane do współdziałania z innymi instytucjami. To nie jest jednak normą.
Okazuje się, że działań na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
nie prowadzi aż 9 na 16 kuratoriów
. Cztery z nich (kujawsko-pomorskie, łódzkie, opolskie, dolnośląskie) zadeklarowały, że po prostu nie prowadzą takich działań. Pięć kuratoriów: warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, małopolskie, zachodniopomorskie stwierdziło, że
takie działania "nie mieszczą się w ich kompetencjach
.
Fundacja GrowSPACE zwraca szczególną uwagę na kuratorium w Krakowie, którym
zarządza Barbara Nowak
.
- Takim przykładem zaskoczenia jest, np. odpowiedź małopolskiej kurator oświaty, która w ciągu ostatnich kilku dni deklaruje m.in. na Twitterze, ale również w mediach tradycyjnych, swoje wsparcie dla zdrowia psychicznego i bezpieczeństwa dzieci i młodzieży. Natomiast w odpowiedzi na pismo, które skierowaliśmy w trybie dostępu do informacji publicznej, odpowiada, że działania na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży nie leżą w ogóle w kompetencjach małopolskiego kuratorom oświaty oraz chwali się w zasadzie jedynym działaniem, które zostało podjęte wspólnie z Rzecznikiem Praw Dziecka pod patronatem instytucji Rzecznika Praw Dziecka. Co tak naprawdę szokuje, dlatego że
jest zupełnie w sprzeczności z deklaracjami kuratorki Nowak w przestrzeni publicznej
. W tym samym czasie trwa tak naprawdę nagonka małopolskiej kuratorki oświaty, np. na szkołę w Tarnowie, w której dyrektor zgłosił przemoc, a później nastąpiły negatywne wypowiedzi w jego stronę - mówił podczas briefingu prasowego aktywista
Dominik Kuc
.
- Chwalenie się działaniami z Rzecznikiem Praw Dziecka pokazuje, że tak naprawdę kuratorka Nowak wspólnie z Mikołajem Pawlakiem, Rzecznikiem Praw Dziecka tworzą drugie "lex Tusk dla polskiej oświaty", tylko zamiast wpływów rosyjskich, szukają wpływów tak zwanej ideologii LGBT+. Ten program działań wynika tylko i wyłącznie z postaw politycznych, tego, że kuratoria są niestety w tym momencie partyjnym ramie ramieniem ministerstwa.
Działania profilaktyczne prowadzi siedem kuratoriów. Trzy z nich (wielkopolskie, pomorskie i podkarpackie) podały dokładne dane dotyczące liczby szkół, które zostały objęte tymi działaniami, co świadczy o istnieniu procedur monitorowania efektów.
Liderem jest województwo pomorskie
, które podjęło 29 działań, obejmując nimi 906 szkół. Były to m.in. programy, konferencje i działania profilaktyczne czy dyżury w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Województwo podkarpackie podjęło jedno działanie dla 214 szkół, a wielkopolskie również jedno dla 142 szkół.
"Dobre praktyki przedstawione np. przez kuratorium pomorskie lub kuratorium podkarpackie to między innymi: działania profilaktyczne, działania edukacyjne dla nauczycieli i nauczycielek, organizacja konferencji, organizacja spotkań z dyrekcjami placówek z całego województwa, konsultowanie i diagnozowanie sytuacji ze współudziałem szkół" - podaje fundacja.
- Kontrola wykazała nieścisłości w zakresie różnic w działaniach w różnych regionach.
Nie istnieje spójna linia działania pomiędzy kuratoriami oświaty
, co uniemożliwia równy dostęp do psychoedukacji dla dzieci i młodzieży oraz nauczycieli i nauczycielek z całego kraju. Działania podejmowane są wybiórczo przez niektóre instytucje, ponieważ część nie widzi ich zasadności lub własnej roli - mówi Dominik Kuc.